Gebelik Takibi - İlk 3 ay

Gebelik ortalama 40 hafta (9 ay 10 gün) devam eden bir süreçtir. Gebelik haftasının hesaplaması için doktorunuz ilk gebelik muayenenizde, son adetinizin ilk gününü soracaktır. Buna göre yumurtlamanın adetin 14. günü olduğu varsayılarak hesaplama yapılır. Yumurtlamanın daha erken veya geç olduğu durumların tespiti için ilk haftalardaki ultrason ölçümleri ile gebelik haftası karşılaştırılır.

 

Takipte gebelik teşhisinin ardından gebelik kesesi 5. haftada, bebek kalp atımları ise 6. haftada ultrasonografi ile tespit edilebilir. Bu ölçüm bilgilerinin ışığında, gerekirse düzeltilmiş son adet tarihi hesaplanır ve sonraki ayların hafta takibinde kullanılır. Bu hesap beklenen doğum tarihi için de kullanılacaktır.


Gebelik planlayan kadının en az 1 ay öncesinde folik asit (günlük 400-800 mikrogram) başlaması ve ilk 3 ay (birinci trimester) bitene kadar da kesmemesi önerilmektedir.

 

Fetal kalp atımlarının tespitinin ardından gebelik öncesi yapılmadıysa hemogram, kan grubu tayini, biyokimyasal testler, troid fonksiyonları ile hepatit belirteçleri, VDRL ve TORCH grubu enfeksiyon testleri istenecektir. Sonuçlara göre vitamin, demir, tiroid hormonu takviyesi planlanır.

 

Gebeliğin ilk 3 aylık takibinde en önemli sorun gebelik bulantı kusmalarıdır (hiperemesis gravidarum). Bulantı kusmaya sebep olabilecek medikal sorunlar için tiroid hormon düzeyinin yanında idrar tahlili de yapılmalıdır. Bulantı kusmanın tedavisinde öncelik, diyet düzenlemesidir. Bulantı kusmayı tetikleyecek acılı, salçalı, ekşi yiyeceklerden kaçınmanız uygun olacaktır. Kuru, kokusuz besinler; kraker, kuruyemiş, yoğurt ürünleri önerilir. Bu dönemde, günlük hayatınızı idame ettirecek düzeyde beslenmeniz bebeğiniz ve sizin için yeterlidir. Kilo alımı beklenmez ancak olmasının sakıncası yoktur. Vücudunuzu keton birikimine sokmayacak düzeyde 1-2 kilogramlık kayıplar da meydana gelebilir. 

İlk trimesterda sık karşılaşılan bir diğer sorun düşük tehdididir (abortus imminens). Adet gecikmesinden sonraki haftalar içinde miktarı değişebilen kanamalı ve ağrılı durumlar yaşanabilir. Bu gibi olaylarda doktorunuzla iletişime geçmeniz gerekir. Özellikle ilk 5-6 hafta arası kanamalarda dış gebelik şüphesi ile düşük tehdidinin birbirinden ayrılması önemlidir. Yine kan uyuşmazlığı varlığında kanama meydana gelirse, tedbir almak ve rhogam iğnesi yapmak uygun olur. Düşük tehdidinin tedavisinde en önemli unsur; istirahattir. Bunun yanında kullanılabilen ilaç ve iğneler de bulunmaktadır. Ayrıca, özel bazı durumlarda hastane yatışı ve takibi önerilebilir.


İlk trimester süresince takip sıklığı gebenin ve bebeğin durumuna bağlıdır. İkinci 3 aylık döneme göre daha sık kontrol gerekebilir. Ortalama 2-4 haftada bir kontrol önerilir. Bu dönemin sonu itibarıyla antenatal tarama testlerinden ilki 11-13. haftadaki ikili tarama testi zamanı gelmiş olacaktır.