İnfertilite tanısı almış çiftlerde uygulanan birinci basamak tedaviden sonuç alınamayınca aşılama tedavisi (inseminasyon) önerilebilir. Birinci basamak tedavi içinde, kadında saptanan anatomik sorunların çözümü, hormonal bozuklukların tedavisi vardır.
Bunların ardından çiftler yumurtlama takibine alınır. Birkaç gün arayla yapılan ultrason ölçümleri ile yumurtlamanın olduğu gün
saptanır ve çifte ilişkiye girecekleri saat önerilir. Gebelik arzusu durumunda uygulanan en basit ve doğal tedavi yöntemi budur. 3-6 ay boyunca yumurta takibi ve cinsel ilişki takvimiyle gebelik
oluşmazsa aşılamaya geçilir.
Aşılamadan verimli sonuç alınabilmesi için erkeğin son 2-3 gün içinde alkol ve uyuşturucu madde almamış, kadının ise vajinal krem veya losyon kullanmamış olması gerekir. En az 3 en fazla 5 günlük cinsel perhiz sonrası sperm vermek için özel hazırlanmış bir odada masturbasyon yoluyla sperm verilir. Sperm verilirken kayganlaştırıcı, tükürük vb. maddeler kullanılmamalıdır.
Aşılama planlanan siklusta, adetliyken kadına hap veya iğne tedavisi başlanarak yumurtlama takibi yapılır ve belli boyuta ulaşan yumurtanın çatlatma iğnesi ile ovulasyonu gerçekleştirilir. Aşılamada erkekten alınan menideki spermler ayrıştırılır, konsantre edilir ve yumurtanın tüpte hazır beklediği bilinen saatte rahim ağzından içeri ince bir alet yardımıyla bırakılır. Bu sayede normal bir ilişkiye göre spermlerin katettiği yol 10 cm kadar kısaltılmış olur.
İnseminasyon, ağrısız bir işlemdir. Aşılama ile bir seferde gebe kalma olasılığı %20 civarındadır. İşlemden sonra 10-20 dakikalık bir istirahatin ardından kadının günlük hayatına dönmesinde sakınca yoktur. İnseminasyon, 3 kez uygulandıktan sonra gebe kalma olasılığında artış olmadığı için daha fazla deneme önerilmemektedir. Üç aşılama sonrası gebelik elde edilemezse, çifti tüp bebek tedavisine almak uygun olacaktır.